Vì sao việc thay thế Jerome Powell không thể giúp Fed hạ lãi suất ngay?

Dù có thay Chủ tịch Fed, lãi suất vẫn khó giảm ngay do cơ chế biểu quyết tập thể, sự độc lập của Fed và tác động từ thị trường tài chính.

Trong một bài viết mới đây từ Jeffry Bartash, một nhà báo có tiếng đang làm việc cho MarketWatch, ông đã viết rằng, kể cả khi có sự thay đổi ở vị trí Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), khả năng cắt giảm lãi suất nhanh chóng vẫn không hề chắc chắn.

Mặc dù kỳ vọng từ chính quyền hiện tại là thúc đẩy một chính sách tiền tệ “nới lỏng mạnh tay”, thực tế lại phức tạp hơn rất nhiều. Hãy cùng giải mã vì sao việc “ép” Fed giảm lãi suất không dễ như tưởng tượng – Và vì sao phố Wall đang theo dõi tình hình này chặt chẽ hơn bao giờ hết.

1. Chủ tịch Fed không phải “toàn quyền định đoạt”

Có một hiểu lầm phổ biến: Chủ tịch Fed là người quyết định lãi suất. Thực tế, người này chỉ có 1 trong tổng số 12 phiếu tại Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC). Ngay cả khi thay thế Chủ tịch Jerome Powell bằng một người có xu hướng dễ dãi hơn với lạm phát, chính sách vẫn phải thông qua biểu quyết từ cả hội đồng.

Muốn thay đổi chính sách tiền tệ, cần thuyết phục ít nhất 6 phiếu khác – Và đó là một hành trình vô cùng gian nan, nhất là khi phần lớn thành viên Fed hiện tại vẫn rất thận trọng với rủi ro lạm phát.

2. Fed quyết bảo vệ tính độc lập

Từ sau thập niên 1950, Fed đã thoát khỏi ảnh hưởng trực tiếp của Bộ Tài chính Mỹ, và đến nay họ vẫn bảo vệ quyết liệt sự độc lập trong điều hành chính sách.

Việc can thiệp thông qua yếu tố chính trị, dù dưới hình thức gây áp lực hay thay đổi nhân sự cũng không dễ khiến các thành viên Fed nhượng bộ. Nhiều người trong số họ còn coi đó là “lằn ranh đỏ” và có xu hướng phản ứng ngược nếu nhận thấy động cơ chính trị can thiệp vào mục tiêu kiểm soát lạm phát.

3. Không thể “tái thiết” Fed trong một sớm một chiều

Ngay cả khi Tổng thống có quyền đề cử Chủ tịch Fed mới, việc tái cấu trúc toàn bộ Hội đồng Thống đốc Fed là bất khả thi trong một nhiệm kỳ. Mỗi thành viên có nhiệm kỳ 14 năm và hiện tại chỉ có 1 ghế duy nhất sẽ hết hạn trước năm 2029.

Thậm chí, Jerome Powell, chủ tịch Fed hiện tại, dù có bị thay thế khỏi vị trí mà ông đang nắm giữ, vẫn có thể tiếp tục giữ ghế trong Hội đồng cho tới năm 2030 nếu ông muốn. Điều này tạo ra một “rào chắn nội bộ” chống lại mọi nỗ lực thay đổi chính sách quá vội vàng.

4. Fed không điều khiển trực tiếp lãi suất vay của người dân

Thêm một thực tế phũ phàng: Fed không trực tiếp kiểm soát các khoản vay tiêu dùng như vay mua nhà, vay tiêu dùng hay thẻ tín dụng.

Thứ mà Fed kiểm soát là lãi suất quỹ liên bang (Fed Funds Rate) – một loại lãi suất ngắn hạn giữa các ngân hàng. Lãi suất vay dài hạn – ví dụ như vay mua nhà 30 năm – phụ thuộc nhiều hơn vào kỳ vọng lạm phát và tâm lý thị trường trái phiếu.

Chẳng hạn, dù Fed đã cắt giảm lãi suất trong năm 2023-2024, nhưng lãi suất thế chấp vẫn cao chót vót ở mức 6.67% vào giữa năm 2025. Điều đó cho thấy: chỉ cắt lãi suất thôi là chưa đủ để khiến tín dụng rẻ hơn.

5. Phố Wall mới là “người phán xử” thật sự

Nếu thị trường nhận thấy Fed đang thiếu quyết tâm chống lạm phát, phản ứng có thể sẽ cực kỳ tiêu cực. Lợi suất trái phiếu dài hạn, yếu tố quyết định lãi vay thực tế, có thể tăng vọt vì lo sợ chính sách nới lỏng quá tay.

Điều này sẽ vô hiệu hóa hoàn toàn các động thái giảm lãi suất ngắn hạn của Fed. Tồi tệ hơn, nếu lòng tin vào Fed bị xói mòn, thị trường có thể thổi giá lạm phát lên cao – Đẩy nền kinh tế vào trạng thái rối loạn.

Chuyên gia Stephen Stanley từ Santander Capital Markets cảnh báo: “Nếu thị trường nghi ngờ Fed đang đi chệch hướng, lợi suất dài hạn sẽ tăng và điều kiện tài chính sẽ siết chặt – Bất chấp lãi suất chính sách có giảm hay không.”

Việc thay thế Chủ tịch Fed không tự động kéo theo một chính sách tiền tệ “nới lỏng cực đoan” như một số kỳ vọng. Fed là một thể chế độc lập, với cơ chế ra quyết định phân quyền và dựa trên bằng chứng – Chứ không phải một công cụ của chính phủ.

Muốn cắt giảm lãi suất mạnh, cần dữ liệu xác thực cho thấy lạm phát đang ổn định và nền kinh tế cần hỗ trợ – Chứ không phải kỳ vọng chính trị ngắn hạn. Dù ai là người ngồi vào ghế nóng ở Fed, họ vẫn phải đối mặt với thực tế: giữ vững niềm tin thị trường và bảo vệ sự ổn định tài chính quan trọng hơn nhiều so với bất kỳ áp lực từ bên ngoài nào.

Tra cứu ngay trên WikiFX để kiểm tra độ uy tín của các sàn môi giới bạn đang quan tâm — đừng để lãi suất hay chính sách thị trường đánh lừa, an toàn luôn là ưu tiên hàng đầu trong đầu tư!